Share
ครอบครัวไหนมีผู้สูงอายุ คงจะสังเกตเห็นได้ว่าเมื่อมีอายุที่มากขึ้นพฤติกรรมการนอนหลับของคุณปู่ ย่า ตา ยาย หรือ พ่อแม่ของคุณมีความเปลี่ยนแปลงไป เช่น การเข้านอนช้าแต่กลับตื่นเร็ว ใช้เวลาก่อนนอนกว่าจะหลับเป็นเวลานาน ตื่นมากลางดึกแล้วนอนไม่หลับจนเช้า นอนกลางวันตื่นตอนกลางคืน หรือบางครั้งผู้สูงอายุนอนไม่หลับเกิน 24 ชั่วโมง ซึ่งหากมีพฤติกรรมเหล่านี้ หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง คำถามที่สำคัญ คือ พฤติกรรมเหล่านี้เป็นเรื่องปกติของผู้สูงอายุหรือไม่?
ด้วยข้อเท็จจริงแล้วไม่ว่าจะอยู่วัยไหน หรืออายุเท่าไหร่โดยปกติเวลาการนอนหลับที่ร่างกายต้องการ คือประมาณวันละ 8 ชั่วโมงต่อวัน นั่นหมายความว่า ผู้สูงอายุคนไหนที่มีพฤติกรรมการนอนไม่หลับ ก็ไม่ใช่เรื่องปกติที่จะมองข้ามอีกต่อไป แม้วัยผู้สูงอายุ จะมีความเปลี่ยนแปลงทางร่างกายหลายอย่างเริ่มเสื่อมถอย เช่น มีปัญหาในการมองเห็น การได้ยิน การรับรสอาหารแย่ลงก็ตาม หากผู้สูงอายุนอนไม่เพียงพอ ก็จะทำให้มีอาการอ่อนเพลีย ไม่มีพลังในการทำกิจกรรมต่างๆ ความสามารถในการจำสิ่งต่างๆ ลดลง คิดอะไรไม่ค่อยออก หรือคิดได้ช้าลง และก่อให้เกิดความรู้สึกวิตกกังวลได้
สาเหตุการนอนไม่หลับในผู้สูงอายุ
ความเปลี่ยนแปลงทางร่างกายที่เกิดจากความชรา โดยปกติเมื่อเราอายุเพิ่มขึ้น สมองก็จะมีการเปลี่ยนแปลงไปในทางเสื่อม เช่นเดียวกับอวัยวะอื่นๆ ในร่างกาย ส่งผลกับการนอนของผู้สูงอายุ แม้จะบอกว่าร่างกายต้องการการนอนวันละ 8 ชั่วโมง แต่ด้วยการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย อาจจะทำให้ลักษณะการนอนของผู้สูงอายุ เปลี่ยนไป ได้แก่ ความต้องการการนอนหลับตอนกลางคืนลดลง เข้านอนเร็วตื่นขึ้นมาตอนกลางดึก ใช้เวลานานขึ้นหลังจากการเข้านอนกว่าจะนอนหลับ หลับๆ ตื่นๆ นอนหลับไม่สนิท และตื่นขึ้นบ่อยๆ กลางดึก หากมีพฤติกรรมเหล่านี้เกิดขึ้น ให้สังเกตว่าในตอนกลางวัน ผู้สูงอายุมีอาการง่วงนอน อ่อนเพลียหรือไม่ ถ้าไม่มีแสดงว่า ผู้สูงอายุหลับได้เพียงพอกับความต้องการของร่ายกาย
โรคประจำตัวที่รบกวนการนอน อาการของโรคบางอย่าง อาจะส่งผลให้ผู้สูงอายุต้องตื่นขึ้นมากลางดึก เช่น ต่อมลูกหมากโต เบาหวาน ที่ต้องตื่นขึ้นมาปัสสาวะกลางดึกหลายๆ ครั้ง ทำให้นอนหลับสนิทได้ยาก หรือบางคนอาจมีอาการปวดข้อ ปวดกระดูก ท้องผูก แน่นท้อง เกิดอาการอาหารไม่ย่อย กรดไหลย้อน ทำให้ต้องตื่นขึ้นมากลางดึก
การรับประทานยาบางชนิด การนอนไม่หลับในผู้สูงอายุ อาจจะเกิดจากยาที่จำเป็นต้องรับประทาน ซึ่งมีผลออกฤทธิ์ในระบบประสาทส่วนกลาง หรือสมอง เช่น ยารักษาโรคพาร์กินสัน ยาไทรอยด์ ยาแก้ชัก ยารักษาโรคซึมเศร้า ยาสเตียรอยด์ ยารักษาภาวะสมองเสื่อม เป็นต้น
ปัญหาทางสุขภาพจิต ผู้สูงอายุบางรายอาจจะมีความเครียด ความกังวล รู้สึกเศร้า และคิดมาก รวมไปถึงภาวะซึมเศร้าก็เป็นสาเหตุของการนอนยากในผู้สูงอายุได้ โดยผู้ป่วยมักจะมีลักษณะที่เข้านอนได้ตามปกติ แต่ตื่นขึ้นกลางดึกเช่น ตี 3-4 แล้วไม่สามารถนอนต่อได้อีก
โรคสมองเสื่อม ผู้สูงอายุที่เริ่มมีสมองเสื่อมในระยะแรกจะมีอาการนอนไม่หลับได้ เพิ่มจากอาการขี้หลงขี้ลืม หรือพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป
พฤติกรรมการใช้ชีวิต ผู้สูงอายุบางรายมักชอบนอนตอนกลางวัน เนื่องจากไม่มีกิจกรรมให้ทำ หรือไม่ต้องออกไปข้างนอกเหมือนเมื่อก่อน รวมไปถึงการดื่มชา กาแฟ ที่อาจเป็นสาเหตุของการนอนไม่หลับได้
ปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมในห้องนอน ห้องนอนที่มีสภาพแวดล้อมเหมาะสม มีอุณหภูมิเย็นพอดี เงียบสงบ และมืดสนิท จะช่วยให้นอนหลับได้ง่ายขึ้น
หลีกเลี่ยงการคุยโทรศัพท์หรือการดูโทรทัศน์ก่อนนอน เพราะเสียงและแสงจากหน้าจอโทรทัศน์หรือโทรศัพท์ในเวลาก่อนนอนอาจรบกวนการนอนจนทำให้นอนหลับไม่เต็มอิ่ม
หลีกเลี่ยงการถูกรบกวนจากผู้อื่น ผู้ที่มีปัญหาเรื่องการนอนหลับหรือหลับยาก ควรบอกคนใกล้ชิดไม่ให้ส่งเสียงหรือเปิดไฟรบกวนในเวลานอนหลับ
ตื่นนอนและเข้านอนให้ตรงเวลา จะช่วยให้ผู้ป่วยมีวงจรการนอนหลับอย่างที่ควร ทั้งยังเป็นการฝึกวินัยในการนอนไปในตัว
หากิจกรรมผ่อนคลายก่อนนอน เช่น อ่านหนังสือ หรือทำสมาธิ เพื่อช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและนอนหลับได้ง่ายขึ้น
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การออกกำลังกายช่วยลดภาวะซึมเศร้าได้ ทั้งยังช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกเพลียและนอนหลับได้อย่างเต็มอิ่มมากขึ้น
ออกไปสัมผัสแสงแดดในตอนเช้า การมีนาฬิกาชีวิตที่ผิดเพี้ยนเป็นสาเหตุสำคัญของอาการนอนไม่หลับและอาจนำไปสู่โรคซึมเศร้า การออกไปสัมผัสแสงแดดในตอนเช้าจะช่วยให้นาฬิกาชีวิตทำงานได้ดียิ่งขึ้น
ไม่ควรพยายามนอนต่อหากนอนไม่หลับ ในกรณีที่นอนไม่หลับ ผู้ป่วยไม่ควรฝืนนอนต่อ แต่ควรหากิจกรรมเบา ๆ ทำจนกว่าจะรู้สึกเหนื่อย แล้วค่อยกลับไปนอน
หลีกเลี่ยงการงีบหลับระหว่างวัน เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยนอนไม่หลับในเวลากลางคืนและมีวงจรการนอนหลับผิดเพี้ยนไป
หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม เป็นต้น เนื่องจากคาเฟอีนมีฤทธิ์ทำให้ตื่นและไม่รู้สึกง่วง อีกทั้งอาจส่งผลให้ปวดศีรษะและนอนหลับได้ไม่สนิท
หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ แม้เครื่องดื่มแอลกอฮอล์นั้นอาจช่วยให้นอนหลับได้เร็วยิ่งขึ้น แต่ก็ส่งผลต่อคุณภาพการนอน ทำให้นอนหลับไม่สนิทและรู้สึกอ่อนล้าหลังตื่นนอน
อาบน้ำอุ่นก่อนนอน จะช่วยให้นอนหลับได้ดียิ่งขึ้น
การแก้ปัญหาอาการนอนไม่หลับในผู้สูงอายุ
เบื้องต้น ให้คุณสังเกตพฤติกรรมการนอนไม่หลับในผู้สูงอายุว่ามีสาเหตุจากการมีเรื่องใดวิตกกังวลอยู่หรือไม่ หากมีให้จัดการที่เรื่องนั้น เมื่อไม่มีความวิตกกังวลก็จะสามารถนอนหลับได้ในที่สุด สำหรับผู้ที่ไม่มีเรื่องวิตกกังวล อาจมีในเรื่องของโรคประจำตัวที่รบกวนการนอน ซึ่งควรดูแลที่ตัวโรคนั้นๆ ทั้งนี้ในเบื้องต้นมีข้อปฏิบัติสามารถที่อาจช่วยบรรเทาอาการผู้สูงอายุนอนไม่หลับ ดังนี้
จัดสภาพแวดล้อมของห้องนอน ให้เอื้ออำนวยต่อการนอนหลับที่มีประสิทธิภาพ เช่น อุณหภูมิที่เหมาะสม ไม่ร้อนหรือหนาวจนเกินไป เป็นต้น
หลีกเลี่ยงการดื่มชา กาแฟ ในช่วงเวลาเย็น และไม่ควรดื่มน้ำในช่วงเวลา 4-5 ชั่วโมงก่อนที่จะถึงเวลาเข้านอน ถ้ามีปัญหาปัสสาวะเวลากลางคืนบ่อยๆ
หากิจกรรมที่ทำให้ร่างกายได้เคลื่อนไหวในช่วงเวลากลางวัน และออกกำลังกายในเวลาที่เหมาะสม เพื่อสร้างการรับรู้ว่าเป็นช่วงเวลากลางวัน
งดการนอนกลางวัน หรือจำกัดเวลาการนอนกลางวัน ไม่ควรเกินครึ่งชั่วโมงในช่วงบ่าย
การใช้ยานอนหลับ เป็นอีกหนึ่งวิธีการรักษา แต่ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ ซึ่งโดยทั่วไปแพทย์จะไม่ค่อยใช้ยาในการรักษา แต่จะรักษาด้วยวิธีอื่นๆ ก่อน เว้นแต่ในกรณีที่คนไข้มีความต้องการที่จะรักษาโดยเร็วที่สุด แพทย์จึงจะใช้ยาเพื่อรักษา
ปัญหาผู้สูงอายุนอนไม่หลับ ไม่ใช่เรื่องปกติและไม่ควรมองข้าม เพราะอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ เช่น ความคิดความอ่านช้าลง อ่อนเพลีย ความจำไม่ดี เป็นต้น อย่างไรก็ตามหากพยายามปฏิบัติตัวตามคำแนะนำดังกล่าวข้างต้นแล้ว แต่ยังพบปัญหานอนไม่หลับอยู่ กรณีนี้ผู้สูงอายุอาจจำเป็นต้องรับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง เพื่อค้นหาสาเหตุ ต้นตอทำให้เกิดการนอนไม่หลับในผู้สูงอายุต่อไป
ขอคุณข้อมูล : โรงพยาบาลนครธน
ดูแลการนอนหลับของผู้สูงอายุด้วย Sleep Tight Pillow Spray ผ่อนคลาย หลับสบายตลอดคืน พักผ่อนร่างกายและจิตใจ ทำให้เรื่องนอน…เป็นเรื่องง่าย
🏠✨ Sleep Tight Pillow Spray | ดี ไฮจีนิค พิลโล สเปรย์ 🍀
พาคุณเข้าสู่ภวังค์แห่งความผ่อนคลายอย่างล้ำลึก เพื่อนอนหลับได้อย่างมีคุณภาพตลอดคืน 🌷🌱
✨ มอบความผ่อนคลาย เพิ่มคุณภาพในการนอนหลับ เพื่อให้รู้สึกสดชื่น ปลอดโปร่ง รับเช้าวันใหม่ได้อย่างเต็มที่ 🥰🏡
✅ ช่วยให้คุณนอนหลับได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
✅ ช่วยให้คุณนอนหลับได้ง่ายขึ้น
✅ ผ่อนคลาย ลดความตึงเครียด
✅ ความจำดีขึ้น ภูมิคุ้มกันแข็งแรงขึ้น
✅ ช่วยให้คุณตื่นนอนพร้อมความสดชื่น
✅ กระปรี้กระเปร่า มีความคิดสร้างสรรค์
✅ ช่วยให้คุณนอนหลับได้ง่ายขึ้น
✅ ผ่อนคลาย ลดความตึงเครียด
✅ ความจำดีขึ้น ภูมิคุ้มกันแข็งแรงขึ้น
✅ ช่วยให้คุณตื่นนอนพร้อมความสดชื่น
✅ กระปรี้กระเปร่า มีความคิดสร้างสรรค์
โปรโมชั่นพิเศษ เพียง 390 บาท จากราคาปกติ 590 บาท
กลิ่นหอมช่วยเพิ่มคุณภาพการนอนหลับ
บทความที่เกี่ยวข้อง
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
De Hygienique ทั้ง 2 สาขา
1. Emporium แผนก The Living ชั้น 4
2. Central ชิดลม แผนก Bedding ชั้น 5
หรือผ่านช่องทางออนไลน์
– Facebook : @dhthailand
– Line : @dh-thailand
– IG : dhthailand
– Call : 02-281-7103