ผู้ป่วยสมองเสื่อมมีอารมณ์ที่ไม่คงที่ หรือควบคุมอารมณ์ไม่ได้ เช่น วิตกกังวล หวาดกลัว ซึมเศร้า รวมไปถึงภาวะนอนไม่หลับ นอกจากการรักษาด้วยการทานยาแล้ว ยังมีอีกหนึ่งวิธีที่น่าสนใจไม่น้อย นั่นก็คือ กลิ่นหอม หรือสุคนธบำบัด เป็นทางเลือกรักษาอารมณ์ผู้ป่วยด้วยกลิ่นจากธรรมชาติ มาดูกันค่ะว่า “กลิ่นหอม” ช่วยผู้ป่วยสมองเสื่อมได้อย่างไรบ้าง
ภาวะสมองเสื่อม คืออะไร
ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) คือ การทำงานของสมองบกพร่องในด้านความคิด ได้แก่ ความสามารถในการรับรู้ ความจำ การตัดสินใจ การคิดวางแผนการจัดการ รวมถึงการพูด หรือสมาธิถดถอยลง จะทำให้ส่งผลกระทบต่อคนรอบตัว การเข้าสังคม หรือการใช้ชีวิตประจำวัน
10 สัญญาณเตือน บ่งบอกความเสี่ยงภาวะสมองเสื่อม
1.สูญเสียความจำระยะสั้น หลงลืมจนมีผลกระทบต่อการประกอบกิจวัตรประจำวัน ถามย้ำซ้ำไปมา ลืมว่าเมื่อครู่พูดอะไร ลืมนัดหมายสำคัญ
2.ทำกิจกรรมที่เคยทำประจำไม่ได้ เช่น ลืมเครื่องปรุงอาหารที่เคยทำประจำ หรือลืมว่าต้องใส่อะไรก่อนหลัง
3.มีปัญหาในการใช้ภาษา เช่น ใช้คำผิด พูดไม่รู้เรื่อง เรียงลำดับคำผิด คิดไม่ออกว่าใช้คำอะไร
4.สับสนเรื่องเวลา สถานที่และทิศทาง หลงทิศทาง ทั้ง ๆ ที่เป็นสถานที่ที่คุ้นเคย เช่น มักหลงทางกลับบ้านไม่ถูก หาทางเข้าห้องน้ำในบ้านไม่พบ
5.ดุลยพินิจบกพร่อง วิจารณญาณไม่ดี เช่น ตัดสินใจและแยกความแตกต่างเรื่องระยะทาง สีสัญญาณไฟจราจรไม่ได้ จนอาจเป็นปัญหาด้านการขับรถ
6.สติปัญญาด้อยลง คิดหรือทำเรื่องซับซ้อนไม่ได้ เช่น เคยคิดเลขได้ แต่กลับคิดเลขง่าย ๆ ไม่ได้
7.วางของผิดที่ผิดทาง เช่น เอารีโมทโทรทัศน์ไปไว้ในตู้เย็น เก็บเสื้อผ้าในตู้กับข้าว
8.อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่ายและรวดเร็ว เช่น เดี๋ยวร้องไห้ เดี๋ยวโกรธแล้วก็นิ่ง เฉยเมย ไม่มีอารมณ์ ไม่ยินดียินร้ายต่อสิ่งรอบตัว
9.บุคลิกภาพเปลี่ยนไป มีพฤติกรรมที่แต่ก่อนไม่เคยเป็นมาก่อน เช่น จากที่เป็นคนเงียบ ๆ กลายเป็นคนช่างพูด แต่งตัวผิดกาละเทศะ ใส่เสื้อหนาวทั้งที่อากาศร้อนจัด ใส่กางเกงในทับกางเกงขายาว ใส่ยกทรงทับเสื้อตัวนอก
10.ขาดความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เป็นคนเฉื่อย ๆ ซึม ไม่กระตือรือร้น เช่น นั่งเหม่อลอยเป็นชั่วโมง
สาเหตุของสมองเสื่อมที่พบบ่อย
1.การเสื่อมสลายของเซลล์สมอง เช่น อัลไซเมอร์ พาร์กินสัน โรคหลอดเลือดสมอง พบการตีบตันหรือแตกของหลอดเลือดในสมองทำให้เลือดไปเลี้ยงลดลง ถ้าลดลงมากจะส่งผลให้เนื้อสมองตาย
2.การขาดวิตามินบี 1 หรือวิตามินบี 12 การขาดวิตามินบี 1 มักพบในผู้ป่วยที่เป็นโรคพิษสุราเรื้อรัง เพราะคนกลุ่มนี้มักดื่มเหล้าจนเมาและไม่กินอาหารที่เพียงพอ ส่วนการขาดวิตามิน บี 12 มักพบในผู้ป่วยที่กินอาหารมังสวิรัติเป็นเวลานาน เนื่องจากวิตามินบี 12 มีมากในน้ำปลาหรือเนื้อสัตว์ ดังนั้น คนที่กินอาหารมังสวิรัติควรได้รับวิตามินเสริมเป็นบางครั้ง
3.การติดเชื้อในสมอง เช่น ซิฟิลิส เอดส์
4.การแปรปรวนของระบบเมตาโบลิกในร่างกาย เช่น ต่อมไทรอยด์ทำงานมากหรือน้อยเกินไป การทำงานของตับหรือไตผิดปกติทำให้เกิดของเสียคั่งในร่างกาย ทำให้สมองไม่สามารถสั่งการได้ตามปกติ ถ้าเป็นภาวะนี้อยู่นาน ๆ จะทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสสมองเสื่อมได้
5.การบาดเจ็บที่ศีรษะบ่อย ๆ เช่น นักมวยหรือนักกีฬา บางประเภทที่มีแรงกระทำต่อศีรษะ
6.เนื้องอกในสมอง โดยเฉพาะเนื้องอกที่เกิดจากด้านหน้าของสมอง ส่งผลให้เกิดอาการต่าง ๆ ได้แก่ แขนขาไม่มีแรง มองเห็นภาพซ้อน มีความดันในกะโหลกศีรษะสูงขึ้น เช่น อาเจียน ปวดศีรษะ และยังมีผลให้บุคลิกภาพ ความจำ การตัดสินใจเปลี่ยนแปลง
7.ช่องในสมองขยายใหญ่จากน้ำเลี้ยงสมองคั่ง
8.ยาหรือสารพิษต่าง ๆ ที่มีผลต่อการทำงานของสมอง
จะรู้อย่างไรว่าหลงลืมตามวัย (ขี้ลืม) หรือ อาการของภาวะสมองเสื่อม (หลงลืม)
การจำแนกว่าเป็นการลืมตามวัย หรือ การหลงลืมจากภาวะสมองเสื่อมมีหลักง่าย ๆ คือ หากจำได้ว่าลืมทำอะไร ถือเป็นการลืมธรรมดา แต่ถ้าจำไม่ได้เลยว่าเคยทำอะไรหรือลืมอะไร มักเป็นการลืมที่ผิดปกติไม่ธรรมดา อาจเป็นสัญญาณหนึ่งของภาวะสมองเสื่อมได้
ขี้ลืม ผู้ที่มีอาการขี้ลืมมักจะพอจำเหตุการณ์ได้เลา ๆ แต่จำรายละเอียดของเหตุการณ์ไม่ได้ เช่น ลืมว่าวางแว่นตาไว้ที่ไหน ไม่แน่ใจว่าล็อคประตูบ้านแล้วหรือยัง
หลงลืม ในขณะที่ผู้ที่มีอาการหลงลืมจากสมองเสื่อมมักจะจำไม่ได้เลยว่ามีเหตุการณ์นั้น ๆ เกิดขึ้น เช่น จำไม่ได้ว่าตนเองต้องใช้แว่นตา หรือจำไม่ได้เลยว่าบ้านตนเองอยู่ที่ใด โดยเฉพาะหากการลืมนั้นเป็นการลืมที่ก่อให้เกิดอันตรายได้ เช่น ลืมปิดเตาแก๊สบ่อยจนเกิดไฟไหม้ ควรสงสัยว่าไม่ใช่อาการขี้ลืมธรรมดา อาจมีภาวะสมองเสื่อมแล้ว จึงควรรีบไปพบแพทย์
ปัญหาในการดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะสมองเสื่อมและวิธีการแก้ไข
ผู้ดูแลและครอบครัวของผู้ป่วยต้องทำความเข้าใจกับภาวะสมองเสื่อมเพื่อจะได้เข้าใจผู้ป่วยได้ดี มีความอดทนและใจเย็นในการดูแลผู้ป่วย
ปัญหาหลักของผู้ป่วยที่มีภาวะสมองเสื่อม
• ปัญหาความจำ
อาการหลงลืม ไม่สามารถจำสิ่งใหม่ ๆ และความสามารถในการจำปัจจุบันลดน้อยลงไปเรื่อย ๆการแก้ไข : ให้อยู่กับบุคคลหรือสถานที่คุ้นเคย ชักชวนทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อทบทวนความจำ
• ปัญหาทางอารมณ์
ตื่นกลัว กังวล หงุดหงิดง่าย สิ้นหวัง ซึมเศร้าการแก้ไข : พูดให้กำลังใจ หากิจกรรมที่ชอบและคุ้นเคย พูดคุยให้ความสนใจ ใช้ยาช่วย จัดสภาพแวดล้อมที่สดชื่น ปรึกษาแพทย์เพื่อดูแลสุขภาพกายและจิตของผู้ดูแลด้วย
• ปัญหานอนไม่หลับ
อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงวงจรการนอน สับสนเพราะการรับรู้เสื่อมการแก้ไข : เพิ่มกิจกรรมช่วงกลางวัน งดนอนกลางวัน เข้านอนเป็นเวลา หลีกเลี่ยงชา กาแฟ ให้ดื่มนมอุ่น ๆ หรือกินกล้วยก่อนนอน จัดสภาพเตียง ที่นอน ห้องนอน ให้เหมาะสม
• ปัญหาทางพฤติกรรม
ความจำ การรับรู้ การเรียนรู้แย่ ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ เช่น การแต่งตัว พฤติกรรมบางอย่างไม่เหมาะสม เช่น เดินออกจากบ้าน พูดซ้ำ ๆ ตะโกน วุ่นวาย ก้าวร้าว เดินหลงทาง หกล้ม เฉยเมย
การแก้ไข : ครอบครัว ผู้ดูแล และสังคม ต้องพยายามเข้าใจอาการเหล่านี้ ว่าผู้ป่วยต้องการอะไร เช่น รับฟัง ให้ผู้ป่วยอธิบายถึงเหตุผล เบี่ยงเบนความสนใจไปเรื่องอื่น ๆ สนใจแต่ไม่ใส่ใจ หากมี การตะโกนเสียงดังโดยไม่มีสาเหตุ และขอให้หยุดยาก ลองพยายามเรียกคนที่ผู้ป่วยรัก (แม้ว่าคนนั้นจะไม่อยู่)
• ปัญหาเดินไปเดินมา
เดินไปเดินมาบ่อย ๆ โดยไม่มีสาเหตุ
การแก้ไข : ให้หาสาเหตุว่าจากอะไร เช่น เบื่อ กังวล การรับรู้เสียไป แล้วบอกผู้ป่วยว่าอยู่ที่ไหน เวลาอะไร เสริมกิจกรรมให้มากขึ้น เช่น ออกกำลังกาย เดินเล่น ขจัดสาเหตุที่อาจกระตุ้น
• ปัญหาอาการทางจิต
หลงผิด หวาดระแวง หูแว่ว ภาพหลอน
การแก้ไข : อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่คุ้นเคย พูดคุยทบทวนความจำ พูดคุยให้รู้สึกมั่นคงทางจิตใจ
• ปัญหาการสื่อภาษา
ใช้ภาษาหรือไวยากรณ์เพี้ยน ไม่สามารถสื่อภาษาให้ผู้อื่นเข้าใจ ไม่เข้าใจการสื่อสารของผู้อื่น การแปลภาพผิด
การแก้ไข : ตรวจตา หู ฟันปลอม (พูดไม่ชัด) ใช้ข้อความสั้น ๆ เข้าใจง่าย ใช้ภาษากาย ยิ้มแย้ม อดทน ตั้งใจฟังให้ละเอียด มีความช่างสังเกต
กลิ่นหอม ช่วยผู้ป่วยที่มีภาวะสมองเสื่อมได้อย่างไร?
อย่างที่เราทราบกันดีว่า ผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ หรือผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อม ส่วนใหญ่มักจะมีปัญหาเรื่องอารมณ์รุนแรง วิตกหวาดกลัว หรือมีภาวะซึมเศร้า อีกทั้งส่วนใหญ่ยังมีปัญหาเรื่องนอนไม่หลับ จึงทำให้สุคนธบำบัด หรือการใช้กลิ่นบำบัดอารมณ์และจิตใจ ซึ่งเป็นการแพทย์ทางเลือก กลายมาเป็นหนึ่งตัวเลือกที่น่าสนใจไม่น้อยในปัจจุบัน
เนื่องจากการที่ผู้ป่วยได้รับกลิ่นของน้ำมันหอมระเหย โมเลกุลในน้ำหอมจะเข้าสู่สมองผ่านประสาทรับกลิ่นที่อยู่ในโพรงจมูกด้านบน ส่งผลไปถึงสมองส่วนลิมบิค ซึ่งควบคุมอารมณ์และความรู้สึก ซึ่งสัมพันธ์กับความจำ และการควบคุมระดับความเครียด นอกจากนี้ ยังมีผลต่อสมองส่วนต่าง ๆ เช่น สมองส่วนคอร์เท็กซ์ มีผลต่อการเรียนรู้ ต่อมพิทิวทอรี ควบคุมระบบฮอร์โมนทั้งหมด และสมองส่วนไฮโปธาลามัส ควบคุมความโกรธและความรุนแรง
ด้วยข้อดีของการทำสุคนธบำบัดนี้ จึงถูกนำมาใช้ในผู้ป่วยสมองเสื่อมและอัลไซเมอร์ เพราะจะช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น ลดอารมณ์ที่รุนแรงฉุนเฉียว หรือที่ซึมเศร้าหวาดกลัว ทำให้ผู้ป่วยมีอาการที่คงที่มากขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ก็ควรทำการรักษากับแพทย์แผนปัจจุบันที่ดูแลโรคอัลไซเมอร์หรือสมองเสื่อมโดยตรงควบคู่ไปด้วย
ประโยชน์ของการใช้กลิ่นหอมในผู้ป่วยสมองเสื่อม
รักษาอาการนอนไม่หลับ ทำให้นอนหลับง่ายมากขึ้น
ช่วยทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสงบ ผ่อนคลาย ลดความกังวล
ลดอาการซันดาวน์ อารมณ์รุนแรง รักษาสมดุลของอารมณ์
บำบัดอาการเหนื่อยล้า ปวดเกร็งกล้ามเนื้อ
ลดอาการตึงเครียด วิงเวียนศีรษะ
ช่วยบำบัดสุขภาพบางอย่าง เช่น ความดันโลหิต การไหลเวียนเลือด นอนกรน
น้ำมันบางกลิ่นจะช่วยกระตุ้นถึงความทรงจำในอดีต (ขึ้นอยู่กับผู้ป่วย)
✨ เปลี่ยนบรรยากาศรอบตัวคุณให้หอมสดชื่นตลอดทั้งวันด้วย AIR SANITIZER & SCENT MANAGEMENT SYSTEM ✨
🏠✨ AIR SANITIZER & SCENT MANAGEMENT SYSTEM 🍀
ดีที่สุดของนวัตกรรม “ดีไฮจีนิค” ที่รวมความสะอาดและกลิ่มหอม
✨ หอม สะอาด ปลอดภัย ใส่ใจคนที่คุณรัก ❤ ✨ ด้วยเครื่อง Air Sanitizer
🥰 ช่วยคุณให้ผ่อนคลาย
😁 ลดความตึงเครียด
😴 ช่วยให้หลับสบายขึ้น
✨ สร้างบรรยากาศให้บ้านของคุณ
Love moment
หลับง่าย
กลิ่นจากสารธรรมชาติ มีส่วนช่วยให้ผ่อนคลาย หลับง่ายและหลับสบายตลอดคืน
Nano
ปล่อยกลิ่นด้วย Nano Technology ทำให้ได้กลิ่นที่สม่ำเสมอทั่วพื้นที่ใช้งาน และไม่เลอะพื้นผิว
ยาวนาน
การเติมน้ำหอมเพียง 1 ครั้ง สามารถปล่อยกลิ่นหอมได้ต่อเนื่องได้ยาวนาน
ทั่วถึง
สามารถปล่อยกลิ่นหอมครอบคลุมพื้นที่ได้กว้างขวางทั่วบริเวณ
ข้อดีของ Air Sanitizer and Scent Management System
● ปล่อยกลิ่นหอมได้อย่างสม่ำเสมออย่างยาวนาน
● ครอบคลุมพื้นที่กว้างขวาง ทั่วบริเวณ
● ตั้งวันที่ และเวลาทำการของเครื่องปล่อยน้ำหอมอัตโนมัติได้อย่างอิสระ
● น้ำหอมเป็นสารสกัดจากธรรมชาติ ไม่เป็นอันตรายต่อคน และสัตว์เลี้ยง
● ปล่อยน้ำหอมด้วยวิธี Nano ไม่ทำให้พื้นเปรอะ หรือทำให้มีปัญหากลิ่นหอมไม่ทั่วถึง
● ติดตั้งง่าย สามารถติดได้ทั้งแบบตั้งพื้นและติดผนัง
● ควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น ความสะอาด และการกระจายตัวของอากาศให้เหมาะกับสภาพพื้นที่นั้น